Có một câu hỏi mà tất cả người dùng laptop đều tự thắc mắc: Liệu việc cắm sạc laptop mọi lúc có thực sự tốt hay không?

Thực tế, câu hỏi này không hề dễ để trả lời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cặn kẽ mọi thứ xung quanh vấn đề này.

Tìm hiểu về pin laptop

Có 2 loại pin chính được sử dụng trong laptop: lithium-ion và lithium-polymer. Dù chúng là những công nghệ khác nhau, thế nhưng lại hoạt động theo cùng một cách: tạo ra năng lượng thông qua sự dịch chuyển của electron.

Quá trình lưu thông liên tục này cũng cần thiết để giữ viên pin khỏe mạnh.

Đối với cả loại pin, chúng đều có những điều sau (ít nhất là liên quan đến những chiếc laptop hiện đại):

- Không thể sạc quá mức: Không có bất kì nguy cơ nào liên quan đến sạc pin quá mức nếu bạn luôn cắm pin. Ngay cả khi đạt mức 100%, nó sẽ ngừng sạc và sẽ bắt đầu sạc lại sau khi điện áp (voltage) xuống một mức nhất định.

- Xả hết pin hoàn toàn sẽ làm hỏng pin: Việc để pin hết hoàn toàn trong một thời gian giải có thể khiến pin rơi vào trạng thái xả sạc sâu. Đây là một điều tồi tệ bởi bạn có thể không bao giờ sạc nó lại được nữa.

Vậy có nên sạc laptop mọi lúc không? Câu trả lời lại là không hẳn.

Những thứ có thể làm hỏng pin lithium

Một sự thật về những viên pin lithium đó chính là tính không ổn định vốn có của nó. Chúng bắt đầu mất dung lượng ngay từ khi sản xuất và có rất nhiều yếu tố thúc đẩy sự suy giảm của nó. Chúng bao gồm:

- Chu kỳ sạc/xả: Mỗi viên pin có số lần sạc và xả hữu hạn.

- Mức điện áp (voltage): Mức sạc càng cao (tính theo đơn vị volt trên mỗi cell pin V/cell), tuổi thọ pin càng ngắn.

- Nhiệt độ cao, trên 30 độ C: Điều này có thể gây ra các hư hỏng không thể khắc phục.

2 điều cuối cùng là thứ chúng ta cần quan tâm nhất ở đây. Một nghiên cứu bao quát từ Battery University nhấn mạnh mức điện áp và nhiệt độ cao sẽ rút ngắn tuổi thọ của pin.

+ Mức điện áp hay điện tích

Những viên pin lithium có thể có điện tích 4,2 V/cell và là mức 100% dung lượng của nó. Ở mức này, viên pin sẽ có tuổi thọ khoảng 300 – 500 chu kỳ xả.

Cứ giảm mỗi 0,10 V/cell trong điện tích lại nhân đôi số chu kỳ xả, cho đến khi đạt mức tối ưu: 3,90 V/cell với khoảng 2400 – 4000 chu kỳ xả. Đáng tiếc là ở mức độ này, viên pin sẽ chỉ còn khoảng 60% điện tích. Thế nên, thời gian sử dụng sẽ thấp hơn một nửa so với viên pin có mức điện tích đạt mức tối đa.

+ Nhiệt

Tiếp theo là nhiệt. Nhiệt độ cao, thường được phân loại ở mức trên 30 độ C, sẽ rút ngắn tuổi thọ của pin, bất kể là có những yếu tốt khác hay không. Một ví dụ đơn giản: để laptop trong xe ô tô vào một buổi chiều mùa hè là một điều không hay tí nào.

Khi kết hợp giữa nhiệt độ cao và mức điện áp cao, các tác động thậm chí còn tồi tệ hơn nữa.

Nghiên cứu của Battery University chỉ ra rằng một viên pin với mức điện tích 40% sẽ có bị giảm 85% dung lượng sau một năm tồn tại ở môi trường 40 độ.

Với mức điện tích 100%, dung lượng sẽ bị giảm 65% trong cùng điều kiện sử dụng. Đối với có điện tích đầy hoàn toàn tồn tại ở mức 60 độ, mức dung lượng sẽ giảm mạnh tới 60% trong vòng 3 tháng.

Việc luôn giữ điện tích của viên pin luôn ở mức 100% sẽ khiến quá trình rút ngắn tuổi thọ trở nên chậm hơn. Trong khi đó, việc luôn giữ nó ở mức 100% nhưng với điều kiện nhiệt độ cao sẽ khiến quá trình này diễn ra nhanh hơn nhiều.

Tuy nhiên, một điểm bạn cũng nên nhớ, mức nhiệt độ cao này không chỉ xuất phát từ ngoài môi trường. Các tác vụ chuyên sâu, yêu cầu nhiều về tài nguyên, ví dụ như chơi game hay chỉnh sửa video cũng sẽ làm tăng mức độ nhiệt đáng kể. Và việc sử dụng laptop trên gối hoặc trong trường hợp thiết bị có thiết kế kém về tản nhiệt cũng sẽ khiến chiếc máy nóng lên.

Có nên tháo pin laptop ra không?

Nếu nhiệt là một mối nguy hiểm, vậy có một câu hỏi đặt ra là: chúng ta có nên tháo hoàn toàn pin ra khi sử dụng laptop bằng nguồn cấp AC hay không?

Rõ ràng, ở hiện tại, số lượng laptop có thể tháo được được pin rất ít bởi các nhà sản xuất thường "đóng chặt" pin vào bên trong.

Trong trường hợp có thể thay thế, mỗi nhà sản xuất lại có mỗi câu trả lời khác nhau. Chẳng hạn, Acer cho biết rằng bạn không cần phải tháo pin ra khi cắm nguồn sạc AC, nhưng nên tháo pin ra nếu bạn không sử dụng nó trong vài ngày. Còn khi Apple sản xuất laptop với pin có thể tháo rời, họ lại khuyên chúng ta không nên tháo chúng ra.

Thực tế, trong laptop đã có một phần thiết lập quản lý năng lượng. Một số có thể bị giảm sức mạnh khi không có pin, giống như khi pin yếu. Điều này có thể khiến chiếc laptop hoạt động ở mức hiệu năng dưới trung bình.

Nếu bạn tháo pin, hãy đảm bảo rằng mình cất giữ nó đúng cách. Cụ thể, bạn cần để nó ở mức 40% hoặc 80% và giữ ở mức nhiệt độ phòng.

Có nên luôn cắm sạc cho laptop?

Có phải luôn cắm sạc cho laptop có thể làm hỏng pin? Có, nhưng nó sẽ sạc pin mỗi ngày.

Có một điều kỳ lạ là toàn bộ ngành công nghiệp dường như không giải quyết được một câu trả lời duy nhất cho câu hỏi liệu nên sử dụng laptop với nguồn cấp AC hay nguồn điện từ pin.

Acer khuyên người dùng tháo pin ra trong trường hợp không sử dụng. Asus lại cho rằng người dùng nên sử dụng 50% pin trong mỗi 2 tuần. Trong khi Dell lại xác nhận chẳng có vấn đề gì nếu cứ cắm nguồn sạc mọi lúc.

Lời khuyên trước đây của Apple cũng không còn xuất hiện trên trang web của mình, nhưng bạn vẫn có thể đọc nó ở đây. Táo khuyết không khuyên người dùng cắm sạc laptop mọi lúc, thay vào đó, họ gợi ý rằng:"Một người dùng lý tưởng sẽ là người mang chiếc máy tính xách tay của mình lên trên tàu điện để sử dụng và cắm sạc cho nó tại văn phòng. Điều này đảm bảo dòng điện lưu thông trong pin…"

Việc duy trì cắm sạc laptop sẽ không gây thiệt hại gì ở ngắn hạn, nhưng nếu bạn chỉ sử dụng nó với mỗi nguồn điện AC, bạn chắc chắn sẽ thấy dung lượng pin bị giảm đi đáng kể. Tương tự, nếu bạn chỉ sử dụng mỗi pin, bạn sẽ nhanh đạt được số chu kỳ xả pin tối đa nhanh hơn.

Vì thế, giải pháp tốt nhất là giữ một điều gì đó cân bằng giữa cả 2: sử dụng nguồn pin vào một số ngày và đôi khi luôn cắm sạc cho thiết bị trong những ngày khác, xen kẽ với nhau. Và có một điều bạn luôn cần nhớ rằng, không được để nó quá nóng.